«Γάμησε» το πάθος σου
Θυμάσαι τότε που ήσουν παιδί; Απλά “έκανες” πράγματα. Δεν αναρωτιόσουν μέσα σου: “Να παίξω μπάσκετ ή ποδόσφαιρο; Ποια είναι τα οφέλη του ενός σε σύγκριση με το άλλο;” Απλά έτρεχες εδώ και εκεί παίζοντας μπάσκετ και ποδόσφαιρο. Έφτιαχνες κάστρα στην άμμο, έκανες χαζές ερωτήσεις, έψαχνες έντομα στο χώμα.
Κανείς δεν σου έλεγε τι να κάνεις, απλά το το έκανες. Σε οδηγούσε η περιέργεια και ο ενθουσιασμός. Και το πιο υπέροχο ήταν πως εάν δεν γούσταρες το μπάσκετ, χωρίς τύψεις, σταματούσες να παίζεις. Η απόφαση σου δεν εμπεριείχε συζητήσεις και διαφωνίες. Είτε σου άρεσε, είτε όχι. Και εάν σου άρεσε να σκαλίζεις το χώμα για να βρεις έντομα, τότε έψαχνες για έντομα. Δεν υπήρχε κάποια δεύτερου επιπέδου ανάλυση του τύπου “Κάνω καλά που ξοδεύω τον χρόνο μου ως παιδί ψάχνοντας έντομα; Κανείς άλλος δεν το κάνει. Μήπως πάει κάτι πάει λάθος με εμένα; Πως θα επηρεάσει η αναζήτηση εντόμων τις προοπτικές μου για το μέλλον;” Δεν υπήρχε καμία από τις παραπάνω μαλακίες. Έκανες ότι ήθελες.
Σήμερα έλαβα το υπ’ αριθμόν 11504 mail για φέτος από έναν τύπο που έλεγε πως δεν ξέρει τι να κάνει με την ζωή του. ‘Όπως όλοι οι άλλοι, με ρωτούσε εάν είχα καμιά ιδέα για το τι να κάνει, πως να ξεκινήσει, προς ποια κατεύθυνση να κοιτάξει για να “βρει το πάθος του”. Φυσικά δεν του απάντησα. Γιατί; Επειδή δεν έχω καμία γαμημένη ιδέα. Εάν εσύ δεν ξέρεις τι πρέπει να κάνεις με την ζωή σου, τι σε κάνει να πιστεύεις πως ένα ηλίθιος με μια ιστοσελίδα γνωρίζει; Συγγραφέας είμαι, όχι μάντης.
Μα το σημαντικότερο, αυτό που θέλω να πω σε όλους είναι πως αυτό είναι το όλο νόημα: να μην γνωρίζεις. Σε ολόκληρη τη ζωή δεν γνωρίζεις, όμως στο τέλος κάνεις κάτι. Έτσι κυλάει η ζωή. Δεν θα την κάνει ευκολότερη πως ανακάλυψες ότι αγαπάς την δουλειά σου ·να καθαρίζεις βόθρους, ούτε ότι κατάφερες να αγοράσεις το σκάφος των ονείρων σου γράφοντας σενάρια για ανεξάρτητες παραγωγές.
Το κοινό παράπονο όλων αυτών των ανθρώπων είναι πως δε μπορούν να βρουν το πάθος τους. Μαλακίες. Έχεις ήδη βρει το πάθος σου μα το αγνοείς. Στα αλήθεια, είσαι ξύπνιος 16 ώρες την ημέρα, τι σκατά κάνεις όλο αυτό τον χρόνο; Προφανώς κάνεις κάτι. Μιλάς για κάτι. Υπάρχει κάποιο θέμα, μια δραστηριότητα ή μια ιδέα που κυριαρχεί στον ελεύθερο σου χρόνο, στις συζητήσεις σου στις διαδικτυακές σου αναζητήσεις. Κυριαρχεί μάλιστα χωρίς καν να το επιζητάς. Στέκει μπροστά σου, όμως εσύ το αποφεύγεις. “Εντάξει λατρεύω τα comics αλλά αυτό δεν μετράει. Δεν μπορείς να βγάλεις λεφτά από τα comics.” ‘Αντε γαμήσου! Το προσπάθησες;
Το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη πάθους. Το πρόβλημα είναι η παραγωγικότητα. Είναι η αντίληψη. Είναι η αποδοχή. Το πρόβλημα είναι το “ Αυτό δεν είναι μια ρεαλιστική επιλογή”, το “Οι γονείς μου θα με σκοτώσουν εάν μάθουν τι θέλω να κάνω ·λένε πως πρέπει να γίνω γιατρός.” ή το “Δεν μπορείς να αγοράσεις μια BMW με τα λεφτά που βγάζει κανείς από αυτό.” Το πρόβλημα επομένως δεν είναι ποτέ το πάθος. Είναι οι προτεραιότητες.
Ακόμη και όταν συμβαίνει αυτό όμως, ποιος είπε ότι πρέπει οπωσδήποτε να βγάζει κανείς χρήματα κάνοντας αυτό που αγαπά; Από πότε είναι υποχρεωμένος να αγαπά κάθε γαμημένο δευτερόλεπτο της δουλειάς τους; Στα αλήθεια, που είναι το κακό στο να δουλεύεις σε μία συνηθισμένη εργασία με κάποιους cool τύπους όπως εσύ και να κυνηγάς το πάθος σου στο ελεύθερό σου χρόνο; Έχει αναποδογυρίσει μήπως ο κόσμος ή ξαφνικά το παραπάνω δεν φαντάζει μια ρομαντική ιδέα πια;
Και τώρα, ακόμη μία σφαλιάρα ρεαλισμού για το πρόσωπό σου: κάθε δουλειά μοιάζει χάλια μερικές φορές. Δεν υπάρχει καμία δραστηριότητα που δεν θα σε κουράσει, δεν θα σε αγχώσει και δεν θα παραπονεθείς για αυτή. Δεν υπάρχει. “Ζω” την δουλειά των ονείρων μου (η οποία, παρεμπιπτόντως, προέκυψε κατά τύχη. Ποτέ, ούτε μία στο εκατομμύριο δε φανταζόμουν πως θα συμβεί -σαν μικρό παιδί στην παιδική χαρά, απλά είπα να το δοκιμάσω.) κι όμως, μισώ το 30% από αυτή. Κάποιες μέρες περισσότερο.
Έτσι είναι η ζωή.
Το θέμα είναι, για ακόμη μια φορά, οι προσδοκίες. Εάν πιστεύεις πως πρέπει να δουλεύεις 70 ώρες την εβδομάδα και να κοιμάσαι στο γραφείο όπως ο Steve Jobs αγαπώντας κάθε στιγμή της εμπειρίας, μάλλον βλέπεις πολλές σκατένιες ταινίες. Αν νομίζεις πως πρέπει να ξυπνάς και να χορεύεις φορώντας τις πιτζάμες σου επειδή θα πας στη δουλειά, μάλλον ήπιες πολύ Kool–Aid*. Η ζωή δε λειτουργεί έτσι. Δεν είναι ρεαλιστικό όλο αυτό. Υπάρχει κάτι που οι περισσότεροι από εμάς χρειαζόμαστε και λέγεται ισορροπία.
Έχω ένα φίλο που προσπαθεί εδώ και 3 χρόνια να σχεδιάσει ένα ηλεκτρονικό παντοπωλείο. Δεν τα καταφέρνει. Λέγοντας πως δεν τα καταφέρνει, εννοώ ότι δεν έχει εκκινήσει καν κάποια διαδικασία. Παρά τα χρόνια “δουλειάς” και εξαγγελιών πως θα κάνει εκείνο ή το άλλο, τίποτα δεν γίνεται ποτέ στη πραγματικότητα.
Αυτό που γίνεται στην πραγματικότητα είναι πως κάθε τόσο ένας πρώην συνάδελφός του, του προτείνει να σχεδιάσει ένα λογότυπο ή διαφημιστικό υλικό για κάποια εκδήλωση. Απίστευτο! Προσκολλάται στην εργασία που του ανατέθηκε σαν τη μύγα στα σκατά. Και κάνει πραγματικά καλή δουλειά! Μένει ξύπνιος ως αργά το βράδυ, χαμένος στην δουλειά του, αγαπόντας κάθε δευτερόλεπτο αυτής.
Αλλά δυο μέρες αργότερα επιστρέφει στο “Φίλε, απλά δεν ξέρω τι υποτίθεται πως πρέπει να κάνω.”
Συναντώ πολλούς ανθρώπους σαν και αυτόν. Δεν χρειάζεται να βρει το πάθος του. Το πάθος του τον έχει βρει ήδη. Απλά το αγνοεί. Απλά αρνείται να δεχθεί πως είναι βιώσιμο. Αρνείται να κάνει μια ειλικρινή προσπάθεια για αυτό.
Είναι σαν εκείνο το παιδί που περπατά στην παιδική χαρά λέγοντας : “Η συλλογή εντόμων είναι πολύ ωραία, αλλά οι ποδοσφαιριστές βγάζουν περισσότερα χρήματα, άρα πρέπει οπωσδήποτε να γίνω ποδοσφαιριστής κάποια μέρα.” Ύστερα γυρνά στο σπίτι και παραπονιέται πως δεν του αρέσει το διάλειμμα. Αυτά είναι μαλακίες. Σε όλους αρέσει το διάλειμμα. Το πρόβλημα είναι πως έχει αυθαίρετα περιορίσει τον εαυτό του βασισμένο σε μία ηλίθια ιδέα που καρφώθηκε στο μυαλό του, σχετικά με το τι είναι επιτυχία και τι υποτίθεται πως πρέπει να κάνει.
Ένα άλλο mail που λαμβάνω συχνά είναι από ανθρώπους που μου ζητάνε συμβουλές για το πως θα γίνουν συγγραφείς. Η απάντηση μου είναι η ίδια κάθε φορά: Δεν έχω γαμημένη ιδέα.
Σαν παιδί, συνήθιζα να γράφω μικρές ιστορίες στο δωμάτιο μου για πλάκα. Ως έφηβος, έγραφα μουσικές κριτικές και εκθέσεις για μπάντες που γούσταρα, χωρίς να τις δείχνω σε κανέναν. Με την έλευση του διαδικτύου, ξόδευα ώρες ολόκληρες γράφοντας πολυσέλιδες δημοσιεύσεις σχετικά με ανούσια θέματα -από μαγνήτες για κιθάρες μέχρι τα αίτια του πολέμου στο Ιράκ.
Ποτέ δεν θεώρησα το γράψιμο ως μια ενδεχόμενη καριέρα. Δεν το θεωρούσα καν το χόμπι ή το πάθος μου. Για μένα, τα πράγματα για τα οποία έγραφα ήταν το πάθος μου : Η μουσική, η πολιτική, η φιλοσοφία. Το γράψιμο ήταν κάτι που έκανα επειδή έτσι ένιωθα.
Όταν λοιπόν ήρθε η στιγμή να ακολουθήσω μια σταδιοδρομία που θα αγαπούσα, δεν χρειάστηκε να ψάξω πολύ. Στην πραγματικότητα, δεν χρειάστηκε να ψάξω καθόλου. Κατά κάποιο τρόπο με επέλεξε εκείνη. Ήταν ήδη εκεί. Ήταν κάτι που ήδη έκανα καθημερινά, από τότε που ήμουν παιδί, χωρίς να το σκέφτομαι καν.
Εδώ βρίσκεται και ένα ακόμη σημείο που ίσως ενοχλήσει κάποιους: Εάν πρέπει να ψάξεις τι σε παθιάζει, τότε προφανώς δεν είσαι καθόλου παθιασμένος με αυτό. Εάν είσαι πραγματικά παθιασμένος με κάτι, τότε αυτό θα αποτελεί ριζωμένο κομμάτι της ζωής σου σε τέτοιο βαθμό, που θα πρέπει να σου υπενθυμίζουν πως δεν είναι φυσιολογικό. Πως οι άλλοι άνθρωποι δεν είναι έτσι.
Δεν είναι τυχαίο πως η δημοσίευση 2000 κειμένων σε forums είναι κάτι που κανείς άλλος δεν βρίσκει διασκεδαστικό. Δεν είναι τυχαίο πως ο σχεδιασμός ενός λογότυπου από τον φίλο μου είναι κάτι δύσκολο η βαρετό για τους περισσότερους. Για αυτόν, είναι κάτι τόσο φυσιολογικό που δεν φαντάζεται καν το αντίθετο. Αυτός είναι πιθανότατα και ο λόγος που αυτό πρέπει να κάνει πραγματικά.
Κανένα παιδί δεν περπατά στο παιδότοπο αναρωτώμενο “Πως θα διασκεδάσω;”. Απλά βγαίνει εκεί έξω και περνάει καλά. Εάν πρέπει να ψάξεις τι θα απολαύσεις στη ζωή, τότε δεν θα απολαύσεις τίποτα.
Μα η πραγματικότητα είναι πως ήδη απολαμβάνεις κάτι. Ήδη απολαμβάνεις πολλά. Απλά επιλέγεις να τα αγνοείς.
Μετάφραση από το Side Lik